این اثر استاد مطهری، مشتمل بر یک مقدمه و هشت فصل است و موضوع همه آنها در اطراف سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) خصوصا از نظر چگونگی برخورد با مسئله خلافت و حکومت می باشد. مقدمه کتاب از دست نوشته های استاد و متن کتاب، مکتوب شده سخنرانی ها و مباحث ایشان است.

در مقدمه این بحث مطرح شده که چرا ائمه روشهای گوناگون داشته اند و با این تشتت چطور می شود از سیره ایشان استفاده کرد و اصلا چرا فقط یک پیشوا نداشتیم که تکلیف ما هم یکسره شود!؟استاد معتقد است این چندگانگی پیشوایان باعث می شود که ما بتوانیم بین روح کلی و اصلی اسلام با رفتار مطابق مقتضیات زمان تفاوت قائل شویم و این به خوبی باعث بهره برداری صحیح ما از سیره ائمه (علیهم السلام) است.

آیت‌الله خسروشاهی به ذکر خاطره‌ای از زمان تحصیل آیت‌الله بهجت در حوزه علمیه نجف و اتفاقی که در دوران بیماری ایشان افتاده بود پرداختند. اتفاقی که با مواجهه و برخورد جالب آیت الله بهجت با یک پرستار زن مسیحی در بیمارستان بغداد روی داده است...

فرمودند که ابتدای راه و سلوک سعادت این است که انسان در هر روز مقداری درباره وظایف خودش با پروردگار مالک الملوک تامل و تفکر کند. این برنامه ی کلیدی رفته رفته در زندگی به صورت امری لازم و ترک نشدنی که درآمد و تنها به قصد و نیت مجاهده با نفس و اصلاح نفس بود ، راهگشای گامهای بعدی خواهد بود.
در شرح حدیث چهارم ، صفحه نود و هشت اضافه فرموده اند:

لیکن در اول کمی زحمت دارد آن هم بعد از ورود در اصلاح سهل و آسان می شود. عمده به فکر تصفیه و اصلاح افتادن است و از خواب بیدار شدن است. 

 دانلود فایل pdf جلسه بیست و هفتم شرح اربعین حضرت امام خمینی(ره)

مرحوم امام راحل علیه الرحمه فرمودند: قدم ابتدایی تحصیل سعادت برای هر انسانی تفکر است که باید به طور دائم در هر شبانه روز برای خود وقتی داشته باشد.
در صورتیکه این تفکر یا دستوراتی که علمای اخلاق می دهند مقایسه بشود با دستورات علمی دبیرستانها و دانشگاهها نتیجه ای از آنها حاصل نمی شود چون آن دستورات مربوط به تحصیلِ حال یا ملکه برای انسان نیست، علمی است که انسان آن را به وسیله فکر درک می کند و اگر نیازی بود عمل می کند مانند علوم صنعتی و جاده سازی و معماری و مسائل هسته ای و فیزیکی و ریاضی. گاهی اتفاق می افتد که دانشمندی صلاح می بیند برای مقاصدی که در نظر دارد ترک کند این رشته تحصیلی اش را و به تجارت یا زراعت و کشاورزی بپردازد، در این صورت دیگر آن تحصیلاتی که کرده و تکرار آنها و مراجعه به آنها لزومی ندارد ولی در انسان سازی و مسئله تربیت نفس که مقدمه تزکیه و اصلاح اجتماعی است مسئله طور دیگریست، می فرمایند: انسان باید در هر روز یک مقدار وقت برای تفکر بگذارد که ممکن است پنجاه سال طول بکشد یا تا آخر عمر طول بکشد چون تحصیلاتِ حالات روانی برای ابدیت است نه برای وقت خاصی یا زمان خاصی یا شغل خاصی یا مکان خاصی.

دانلود فایل pdf جلسه بيست و ششم شرح اربعين حضرت امام خميني(ره)